The Rolling Stones speelde op 25 maart 2016 in de Ciudad Deportiva, Havana, Cuba. Verslag en foto’s door special U.S.A. reporter Peter den Hartog.
Op 25 maart 2016 speelden de Rolling Stones voor het eerst in de historie op Cuba. In en rond het Ciudad Deportiva verzamelden zich tussen de 400.000 en 600.000 mensen om dit historische concert te aanschouwen. En het was nog gratis ook!
Het communistische Cuba (1960) en de Stones (1962) zijn nagenoeg net zo oud en onder het regime van Fidel Castro had een concert van de Stones op Cuba nooit plaatsgevonden. Rock muziek, of beter gezegd, muziek met Amerikaanse invloed werd in 1961 door Fidel verboden. Geen Elvis, Stones of Beatles voor de Cubanen. Alleen via het kleine illegale circuit kwamen er enkele platen het land binnen. Fidel heeft in 2008 het roer overgedragen aan zijn broer Raùl. Sindsdien heeft Raùl een aantal van de extreme maatregelen van Fidel verzacht. Zo kunnen de Cubanen nu kleine bedrijfjes beginnen en mogen ze adverteren als ze een kamer te verhuren hebben. Ook is er nu met mate toegang tot het internet mogelijk. Die verzachting is een welkome verandering voor de Cubanen, maar er is meer verandering op komst. Sinds enige jaren heeft de president Obama de communicatie tussen de VS en Cuba langzamerhand weer op gang gebracht. Wederzijds werden diplomatieke banden aangehaald en ambassades geopend in Washington DC en Havana. Reizen naar Cuba door familieleden in de VS werd weer mogelijk en ook het reizen voor Amerikanen voor o.a. culturele- en onderwijs doeleinden wordt nu toegestaan. Het hoogtepunt van de normalisering van de verhoudingen tussen de twee landen was het bezoek van Obama aan Havana (20-22 Maart). Dat de Stones en Obama de agenda’s naast elkaar gelegd hadden om Cuba te bezoeken is niet waar. Sterker nog, het concert van de Stones stond eerst op de dag dat Obama aan zou komen gepland, maar kon gelukkig voor de grote aankondiging verplaatst worden.
Maar laten we eerst een stapje terug doen. De Stones zijn sinds hun 50-jarige jubileum in 2012 elk jaar actief geweest. Het toeren wordt in kleine behapbare blokken opgebouwd en tussen 2013 en 2015 zijn vier werelddelen bezocht, sommige meerdere keren. Dit voorjaar was Zuid-Amerika aan de beurt met de Ole tour. Chile, Argentinie, Uruguay, Brazilië, Peru, Colombia en Mexico stonden op het programma. Van deze landen hadden de Stones nog nooit in Uruguay, Peru en Colombia opgetreden. Na ruim 53 jaar proberen de Stones nog steeds fans te bereiken voor wie ze nog nooit gespeeld hebben. Het gerucht dat ze wellicht weer een poging zouden doen om in Cuba te spelen kwam al in juli 2015 toen de eerste data van de Ole toer lekten. In 2006 hebben de Stones al eerder geprobeerd om in Cuba te spelen, maar dat ging toen niet door. De voornaamste reden was dat de crew grotendeels Amerikaans is en niet naar Cuba mocht afreizen. Dat was nu anders, want als onderdeel van een publiek optreden (artiest of crew) wordt onder de nieuwe regels van Obama en Raùl Castro goedkeuring voor bezoek aan Cuba gegeven. Begin februari 2016 lekte de datum van het optreden uit. 20 maart zou het optreden plaatsvinden en het zou gratis toegankelijk zijn. Bij dit unieke concert moest ik bij zijn! Ik ben 5 jaar geleden voor het eerst in Cuba geweest en had altijd al de wens om terug te gaan, dit was het teken voor mij om te boeken. Ik had beter kunnen wachten op de officiële aankondiging, want door het bezoek van Obama wat kort na het lekken van de datum bekend gemaakt werd, werd het concert van de Stones verplaatst naar de 25ste, wat betekende dat ik die ochtend niet richting huis kon vliegen, maar er een dagje aan vast moest plakken. Ook met gratis concert toch nog een dure grap dus, maar het mocht de pret niet drukken. Wild horses couldn’t drag me away zal ik maar zeggen.
Op 18 maart kwam ik samen met mijn vrouw op Cuba aan en dat er veranderingen plaatsgevonden hadden in de tussentijd sinds ons eerste bezoek werd al snel duidelijk. Mobiele telefoons! Maar ook een gedeelte van de binnenstad was gerenoveerd. Oude glorie met een nieuw likje verf ziet er gelijk weer spectaculair uit. Mensen leken ook positiever. We praten met veel mensen over de komst van Obama en de Stones. De meesten zien het als positief, maar hebben ook (en terecht) hun terughoudingen. De normalisering van de verhoudingen gaan niet over één nacht ijs. Het vertrouwen moet weer groeien. Sommige mensen zijn positiever over de komst van de Stones dan Obama. Aan de andere kant zijn er ook mensen die geen boodschap hebben aan de Stones. Die hebben genoeg aan het voor zichzelf een maaltijd op tafel te verdienen. Het gemiddelde maandinkomen ligt nog steeds zo rond de 30-40 Euro. Nu de mensen makkelijker wat kunnen bijverdienen is de komst van Obama en de Stones natuurlijk een kans om de meereizende toeristen rond te rijden in oude auto’s of een kamer te verhuren. Wij verblijven dan ook niet in een hotel, maar bij mensen thuis. Dat levert vaak mooie en diepe gesprekken op over vroeger, nu en de toekomst. We zien Obama en aanhang de oude kathedraal binnengaan terwijl wij een paar straten verderop het door een raam via een oude televisie zien gebeuren terwijl de regen met bakken tegelijk uit de hemel komt vallen. Een magisch en historisch moment tegelijk. Moeilijk te verwoorden.
Nadat Obama het land weer verlaten heeft waren alle ogen op de komst van de Stones gericht. Het podium was er al. Omdat alles geïmporteerd moest worden werd een maand van tevoren al een groot schip met 60 containers aan materialen uit Rotterdam verscheept en al ver voordat de Stones aankwamen stond het grootste gedeelte van het podium al. Een dag voor de show besluit ik om een kijkje te nemen. Tot mijn verbazing laat men het toe om het veld te betreden en ik kan zo rond naar het podium lopen waar men bezig is het aan te kleden en lichten en geluid te testen. Helaas geen sound check met de Stones zelf. Natuurlijk loop je hier ook bekenden tegen het lijf waaronder een kleine groep Nederlanders en een aantal Belgen. Leuk om die mensen hier tijdens deze bijzondere dagen te zien. Ik spreek met de gitaarman van Keith Richards en die vertelt mij dat er een compleet nieuwe PA meegenomen is en dat dit het beste geluid ooit bij een groot concert van de Stones zal zijn. Niet dat ik extra enthousiast gemaakt hoef te worden, maar het belooft veel!
Show day!
De organisatie buiten het podium om was minimaal. Hier en daar een politieman en wat vrijwilligers. Geen merchandise te bekennen. Nauwelijks W.C.’s. Een stuk of 10 portapotties op het veld en nog eens een stuk of 10 hokjes die direct boven een put gezet zijn om afgeschermd je behoefte te doen. Dat gaat natuurlijk nooit genoeg zijn voor de meute die op deze show af komt. Het was de verwachting dat er zeker een half miljoen mensen op af zouden komen, maar als je de straten rond het veld mee zou rekenen kon het ook ruim boven een miljoen uit kunnen komen. Als ik het veld zo zag met afmetingen van ± 300m diep en ± 500m breed kunnen er zeker 500.000-600.000 mensen op het veld. De entree was via een stuk of 10 gaten in het hek rond het veld waar de avond voor de show de eerste mensen al stonden te wachten. Gezien de hitte van de dag ervoor besloten wij om iets voor de middag aan te sluiten. Gelukkig was het stukken minder warm omdat het wat bewolkt was, maar als de zon even doorkwam was het zweten geblazen. Rond half twee brak een hek door en de mensen renden het veld op. Niet lang erna braken de andere hekken ook open. Gekkenhuis. Zelf kroop ik door een klein gat, maar bij het voorvak werden we tegengehouden. Dat vonden de Cubanen maar niets en besloten over de hekken te klimmen. Wij gingen in de gekte mee, maar er waren al zoveel mensen dat wij niet echt een superplek kregen, maar ik was tevreden met een plek in het voorvak. De andere kant was stukken leger en had wellicht een betere keus geweest. De Cubanen waren uitgelaten. Ze waren super enthousiast over het hele gebeuren. Maar we moesten nog wel 6 uurtjes wachten op de show.
De show was op goede vrijdag, dus dat betekende dat veel mensen of vrij of vroeg vrijaf kregen. Het was een mooie mix van leeftijden, maar waar ik stond overheerste de jongere generatie. De kennis van de Stones verschilde nogal, maar het enthousiasme zeker niet. Enkele uren voor de show begon men tussen andere classic rock liedjes Stones muziek te draaien en stukjes uit verschillende documentaires. Nog nooit heb ik Stones muziek voor een Stones show gehoord. Het zal wel een beetje zijn geweest zijn om de mensen die de Stones nauwelijks kenden in te lichten. Vermakelijk was het wel. Veel mensen waren uitgedost met vlaggen en tongen op hun gezichten geschminkt. De sfeer was geweldig.
Om half negen ging het licht uit en begon te openingstrailer van de show. Gelijk gingen er duizenden mobiele telefoons en selfie sticks de lucht in om zoveel mogelijk op te nemen.
De trailer begint met een kaart van Havana en gaat via een weg door verschillende Stones tijdperken naar een groot bord met Bienvenidos a Habana. De mensen genoten! Jumping Jack Flash was de opener en die kenden ze allemaal. Top opening.
Qua setlist deden de Stones niets verrassends. Waarom zouden ze ook, want alle nummers zijn nieuw voor de meeste mensen hier. De grootte van de show was wellicht het indrukwekkendste voor de Cubanen. Cubanen ademen natuurlijk muziek, maar een podium en optreden van dit formaat hadden ze nog nooit gezien. Mick bedankt de Cubanen voor de muziek die zij de wereld gegeven hebben. Keith zegt “Cuba and The Rolling Stones, this is amazing”; en dat wàs het ook.
Het geluid was geweldig, de Stones waren de Stones inclusief slordigheden van Keith en een uitzinnige Mick. Het was één groot feest. Publieks lievelingsnummers waren Jumping Jack Flash, It’s Only Rock n Roll, Miss You en Sympathy For The Devil. Het hoogtepunt voor de Cubanen kwam helemaal aan het eind. Satisfaction!
Waarschijnlijk ook hier het bekendste Stones nummer en het ging dan ook helemaal los. Een half miljoen mensen die springen op Satisfaction is geweldig om mee te maken. Helaas geen vuurwerk aan het einde, want de Stones mochten geen ‘explosieven’ importeren.
Na een ruim twee uur historische show ging iedereen weer voldaan richting huis, wat een gemoedelijke verkeerschaos opleverde. Na nog een paar Cuba libre’s en Mojito’s genuttigd te hebben met wat internationale fans zat onze reis er ook weer op. Het was een waar genoegen om deze historische week voor Cuba van dichtbij meegemaakt te mogen hebben.
Setlist:
1 – Jumping Jack Flash
2 – It’s Only Rock N Roll
3 – Tumbling Dice
4 – Out Of Control
5 – All Down The Line
6 – Angie
7 – Paint It Black
8 – Honky Tonk Women
9 – You Got The Silver (KR)
10 – Before They Make Me Run (KR)
11 – Midnight Rambler
12 – Miss You
13 – Gimme Shelter
14 – Start Me Up
15 – Sympathy For The Devil
16 – Brown Sugar
—
17 – Can’t Always Get What You What (w/ Choir)
18 – Satisfaction
Mooi met foto’s omlijst verslag…. Complimenten.
Kees
Peter, keep up the good work!! Schitterende beleving en goed verwoord door “onze” buitenland-correspondent!! Een legendarisch concert met dank aan de ‘vrienden’ van Johan Derksen uit Curacao, Gregory Elias en Jan Lagendijk (ook verantwoordelijk voor het bluesfestival in Grolloo) 🙂